Przedsiębiorcy z ZIPSEE Cyfrowa Polska w ramach konsultacji społecznych dotyczących stworzenia tzw. kodeksu dobrych praktyk skierowali do Ministerstwa Finansów własne propozycje rozwiązań, które mają na celu zminimalizowanie ryzyka zawarcia przez firmy umów z oszustami wyłudzającymi podatek VAT. – Liczymy, że resort weźmie pod uwagę nasze doświadczenie i przedstawione wskazówki – mówi prezes Związku Michał Kanownik.
Kodeks dobrych praktyk, nad którym pracuje obecnie resort finansów ma być swoistym poradnikiem dla przedsiębiorców, jak weryfikować kontrahentów, by dochować należytej staranności. Zapisane w nim metody sprawdzania partnerów biznesowych mają skuteczniej zabezpieczyć uczciwe firmy przed wpadnięciem w ciąg transakcji karuzelowych.
Niewystarczająca ochrona uczciwych
O stworzenie takiego kodeksu apelował sam biznes, w tym branża elektroniczna, która przez lata najboleśniej odczuwała konsekwencje działań oszustów podatkowych. – Jest to niezbędne, bo niestety dziś polskie prawo nie gwarantuje uczciwym przedsiębiorcom skutecznej ochrony prawnej przed nieuczciwymi kontrahentami. Podczas kontroli skarbowej urzędnicy często z góry zakładają, że przedsiębiorca jest winny. Nie biorą pod uwagę, że dochował on należytej staranności i działał w dobrej wierze i że tak naprawdę to on sam stał się ofiarą oszustwa – mówi prezes ZIPSEE Cyfrowa Polska Michał Kanownik. I podkreśla: – Trzeba pamiętać też, że przedsiębiorcy, którzy sprawdzają swoich kontrahentów nie dysponują takimi narzędziami, jak organy ścigania, by w stu procentach zweryfikować ich wiarygodność.
Jak zauważa prezes ZIPSEE Cyfrowa Polska, stworzenie takiego zbioru wytycznych stało się jeszcze bardziej konieczne od początku roku, gdy weszła w życie nowelizacja ustawy od towarów i usług, która dała urzędnikom prawo do sprawdzenia zasadności zwrotu podatku poprzez nie tylko – jak było wcześniej – weryfikację złożonego przez podatnika rozliczenia, ale też w odniesieniu do zeznań podatkowych złożonych przez inne podmioty biorące udział w obrocie danym towarem. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca musi sam sprawdzać zarówno uczciwość swojego kontrahenta, jak i kontrahentów tego kontrahenta.
– Problem jest poważny, bo w praktyce przedsiębiorca nie jest jednak w stanie prześledzić wszystkich transakcji, które zawierali wcześniej jego kontrahenci. A już tym bardziej transakcji, jakie kontrahenci zawierali z innymi swoimi kontrahentami. Jednak tego wymaga od przedsiębiorców prawo – mówi Kanownik.
Propozycje branży do kodeksu dobrych praktyk
ZIPSEE Cyfrowa Polska przedstawił właśnie resortowi finansów kilkanaście własnych propozycji zasad, które – zdaniem Związku – powinien uwzględniać opracowywany kodeks.
– Są one wyrazem naszych najlepszych wieloletnich praktyk biznesowych, znanych i wykształconych przez branże, które należy wykonać, by dochować „należytej staranności” przy weryfikacji uczciwości kontrahenta w zakresie jego zobowiązań wobec organów skarbowych – mówi Kanownik. I dodaje: – Liczymy, że nasze propozycje będą pomocne Ministerstwu Finansów w pracach nad kodeksem i precyzyjnym zdefiniowaniu katalogu czynności do wykonania przez przedsiębiorcę przed dokonaniem transakcji, których wykonywanie stanie się wymogiem prawnym.
Prezes ZIPSEE Cyfrowa Polska podkreśla jednocześnie, że opracowywany przez Ministerstwo Finansów tzw. kodeks dobrych praktyk musi w efekcie być wiążącym dokumentem zarówno dla przedsiębiorców jak i organów podatkowych. – Tylko wtedy będzie to dla przedsiębiorców przydatne narzędzie do weryfikacji kontrahentów, które pomoże uchronić ich przed nieświadomym wciągnięciem w karuzele podatkowe oraz do wypchnięcia z rynku podejrzanych przedsiębiorców, którzy nie przejdą pozytywnie takiej weryfikacji – zauważa Kanownik.
14 kroków do należytej staranności
ZIPSEE Cyfrowa Polska przedstawił Ministerstwu Finansów w sumie 14 propozycji zasad do opracowywanego kodeksu dobrych praktyk, w tym m.in.:
– obowiązek sprawdzenia, czy dany podmiot widnieje w KRS i czy jest podmiotem aktywnym;
– obowiązek sprawdzenia, od kiedy dany podmiot prowadzi działalność gospodarczą – jeżeli prowadzi ją przez okres krótszy niż 12 miesięcy, powinien zachować szczególną ostrożność;
– obowiązku sprawdzenia czy dany podmiot jest podatnikiem VAT czynnym lub czy posiada aktywny numer VAT EU;
– obowiązek uzyskania od dostawcy kopii formularza zgłoszenia indentyfikacyjnego/aktualizującego NIP-2 lub NIP-8, w którym będzie wskazany numer rachunku bankowego firmowego, wraz z dowodem złożenia zgłoszenia w urzędzie skarbowym;
– obowiązek uzyskania od dostawcy kopii zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach wydanego nie wcześniej niż w okresie 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia kopii zaświadczenia;
– obowiązku dołączenia do faktury lub archiwizowania specyfikacji dostarczanych towarów, w której będzie wskazany indywidualny numer fabryczny/seryjny każdego dostarczanego urządzenia;
– obowiązku prowadzenia specjalnego rejestru urządzeń kupionych nie od producentów zawierającego nr fabryczny/seryjny tych urządzeń, które podatnik nabył i które zostały przez podatnika sprzedane.