Dzięki sztucznej inteligencji Europa Środkowo-Wschodnia może zwiększyć swoją konkurencyjność, innowacyjność i produktywność firm. By tak się stało kraje regionu powinny skupić się na wdrożeniu wspólnej jednej strategii rozwoju AI, dostosowanej do lokalnych potrzeb – wskazują autorzy raportu CEE Digital Coalition, który analizuje teraźniejszość i przyszłość technologii AI w gospodarce. Eksperci rekomendują rozwiązania: to między innymi zbudowanie regionalnego superklastra AI, wspólnego funduszu AI oraz programu grantowego dla przedsiębiorców inwestujących w sztuczną inteligencję.
CEE Digital Coalition to koalicja organizacji cyfrowych z naszego regionu kontynentu. Ich eksperci wspólnie pracują nad wzmacnianiem cyfrowego głosu Europy Środkowo-Wschodniej w Unii Europejskiej. W Polsce koalicję reprezentuje Związek Cyfrowa Polska. Eksperci branży cyfrowej z 14 krajów, a także firmy technologiczne działające w tych państwach przygotowali wspólne rekomendacje dla rozwoju sztucznej inteligencji w regionie. – Jako kraje Europy Środkowo-Wschodniej tylko razem mamy siłę, aby nadać ton transformacji cyfrowej w Unii Europejskiej opartej na AI. Mamy konkretny plan działania, który przedstawiamy władzom państw naszego regionu. Potrzebujemy tylko odwagi, aby go wdrożyć w życie— wskazuje Michał Kanownik, prezes Cyfrowej Polski.
Mapa drogowa dla rozwoju AI w Europie Środkowo-Wschodniej
W wydanym przez CEE Digital Coalition raporcie „CEE AI Challengers”, eksperci dowodzą, że przede wszystkim trzeba rozpocząć od zbudowania wspólnej, jednolitej strategii rozwoju sztucznej inteligencji dla państw naszego regionu. Praktycznym pomysłem ma być na przykład budowa wspólnego regionalnego superklastra AI, który przyspieszy wdrażanie tej technologii w przemyśle, administracji publicznej i sektorze prywatnym. Jak czytamy w raporcie, przetwarzanie skomplikowanych zadań sztucznej inteligencji wymaga potężnych mocy obliczeniowych, które mogą być nieosiągalne dla pojedynczych, niewielkich państw naszego regionu.
Poza tym branża przekonuje, że potrzebne jest również spójne podejście do regulacji. Jednolite wdrażanie standardów i przepisów dotyczących AI jest kluczowe dla poszczególnych przedsiębiorstw, aby sprawnie mogły one prowadzić swój biznes w regionie. Warto wdrożyć także rozwiązania stymulacyjne, takie jak tzw. „piaskownice”, czyli konstrukcje prawne umożliwiające podmiotom gospodarczym działanie w bezpiecznym środowisku testowym w celu eksperymentowania z danym projektem na złagodzonych zasadach – wskazują eksperci CEE Digital Coalition.
Nie mniej istotna jest także wspólna infrastruktura danych, czyli stworzenie jednolitego systemu wymiany danych dla rozwoju AI w Europie Środkowo-Wschodniej. Eksperci przekonują do ujednolicenia standardów technicznych, aby umożliwić ekspansję regionalnych firm AI na rynki światowe.
Jak twierdzi Michał Kanownik, kluczowe jest, aby działania rozpocząć właśnie teraz, kiedy Polska przewodniczy Radzie Unii Europejskiej. – Mamy obecnie większą siłę przebicia. Pracujemy nad tym, aby jak najlepiej wykorzystać ten czas i wzmocnić głos regionu Europy Środkowo-Wschodniej w Unii Europejskiej – przekonuje ekspert.
Nieufność społeczna problemem w oswajaniu sztucznej inteligencji
Autorzy raportu wskazują na ogromne szanse dla regionu, jeśli ten oprze swój rozwój o sztuczną inteligencję i umiejętnie podejdzie do jej wdrażania. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej mogą – w ich opinii – łatwo zwiększyć konkurencyjność, innowacyjność i produktywność firm. Najnowsze dane pokazują, że AI staje się kluczowym czynnikiem rozwoju, choć tempo adopcji tej technologii jest zróżnicowane w zależności od wielkości przedsiębiorstw i krajów UE.
Raport podaje, że kraje Europy Środkowo-Wschodniej przewyższają Europę Zachodnią pod względem liczby firm działających w sektorze cyfrowym (3,9 firm ICT na 1000 mieszkańców wobec 2,1 w Europie Zachodniej) oraz udziału zatrudnienia w branży ICT (4,8% wobec 4,1%). Jednak jak podkreślają eksperci w swojej analizie, problemem jest fakt, że nasz region wciąż pozostaje w tyle w zakresie cyfrowej transformacji. Korzystanie z zaawansowanych rozwiązań, takich jak przetwarzanie w chmurze czy analiza big data, jest na stosunkowo niskim poziomie. Nie inaczej jest w przypadku sztucznej inteligencji. Według Eurostatu w 2024 roku technologię AI wdrożyło ponad 11 proc. małych, prawie 21 proc. średnich i aż 41 proc. dużych firm w Europie. – Wciąż borykamy się z pewną nieufnością społeczną – komentuje Michał Kanownik. – Żadna technologia nie budzi obecnie tylu pytań i emocji, co sztuczna inteligencja. Tak jak kiedyś oswoiliśmy elektryczność, parę wodną i Internet, tak teraz musimy zrozumieć AI i nauczyć się wykorzystywać jej potencjał dla dobra gospodarki i społeczeństwa. To ogromne wyzwanie przed, którym dziś jako region stoimy – podkreśla prezes Związku Cyfrowa Polska.
Mapa drogowa dla rozwoju sztucznej inteligencji w Europie Środkowo-Wschodniej została przedstawiona w tym tygodniu na forum Unii Europejskiej, podczas konferencji poświęconej AI. Branża chce teraz przekonywać poszczególnych ministrów cyfryzacji i premierów z krajów regionu do swoich pomysłów. Z pełną treścią raportu można zapoznać się tutaj.