Polscy uczniowie najlepiej radzą sobie z bezpieczeństwem w sieci, jednak największe problemy mają z podstawowymi programami komputerowymi, takimi jak np. arkusze kalkulacyjne – wskazują oficjalne wyniki IT Fitness Testu, sprawdzianu kompetencji cyfrowych, który po raz pierwszy został przeprowadzony w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w Polsce. Branża cyfrowa, która stoi za projektem, przygotowuje rekomendacje dla szkół, które pomogą w prawidłowym kształceniu i rozwijaniu kompetencji cyfrowych uczniów.
Cyfrowy sprawdzian trwał siedem miesięcy, od początku kwietnia do końca października. Podeszło do niego niemal 30 tys. uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz ich nauczyciele. Sprawdzono ich umiejętności cyfrowe w pięciu głównych kategoriach: internet, bezpieczeństwo i systemy komputerowe, rozwiązywanie złożonych problemów, cyfrowe narzędzia współpracy i sieci społecznościowe. Związek Cyfrowa Polska, odpowiedzialny za organizację testu w naszym kraju, opublikował właśnie jego rezultaty. Co z nich wynika?
– Wśród uczniów mamy prawdziwe uzdolnione perełki, które wypełniły test niemal perfekcyjnie w bardzo krótkim czasie. Ale generalnie sytuacja nie wygląda różowo i jeśli chodzi o umiejętności cyfrowe polscy uczniowie są jeszcze średniakami. Musimy podjąć spory wysiłek, by to zmienić – przyznaje Michał Kanownik, prezes Cyfrowej Polski. Podaje, że w szkołach podstawowych uczestnicy cyfrowego sprawdzaniu rozwiązali poprawnie średnio 45,3 proc. zadań. Gorzej wypadli uczniowie szkół ponadpodstawowych, gdzie wynik ten sięgnął 40,3 proc.
Excel sprawia problemy
Z czym mieli największe problemy uczestnicy testu? W szkołach podstawowych i ponadpodstawowych zdefiniowano przede wszystkim brak wystarczających umiejętności, jeśli chodzi o wykorzystywanie programów komputerowych, jak np. arkusze kalkulacyjne (odpowiednio – 38 proc. i 26 proc. poprawnych odpowiedzi). Uczniowie liceów i techników mają również duży problem z rozwiązywaniem złożonych problemów, czyli z tzw. myśleniem algorytmicznym (34 proc.). W tym obszarze lepiej wypadli uczestnicy z podstawówek, gdzie procent prawidłowych odpowiedzi sięgnął 45 proc., choć i to – zdaniem organizatorów – nie jest zadowalający wynik. Co zaskakujące, także umiejętne korzystanie z sieci społecznościowych wymaga odpowiedniego kształcenia (39 proc. prawidłowo wykonanych zadań w szkołach podstawowych i 36 proc. w ponadpodstawowych). Uczestnicy IT Fitness Testu na obu poziomach kształcenia najlepszymi kompetencjami cyfrowymi wykazali się w poruszaniu się w internecie (46 proc. w podstawówkach i 52 proc. w szkołach ponadpodstawowych) oraz znajomościami zasad cyberbezpieczeństwa (odpowiednio 57 proc. i 53 proc.).
Badacze sprawdzili również, jak poziom umiejętności cyfrowych wygląda w podziale na regiony. Na poziomie szkół podstawowych najlepszymi kompetencjami wykazali się uczniowie z Dolnego Śląska. Z kolei, jeśli chodzi o placówki ponadpodstawowe tu najwyższy wynik w teście osiągnięto na Śląsku. Najgorzej na obu poziomach kształcenia poradzili sobie uczniowie z województwa lubuskiego. IT Fitness Test był również przeprowadzany jednocześnie u naszych sąsiadów z Grupy Wyszehradzkiej. Polscy uczniowie wypadli na tym tle niemal na tym samym poziomie co Czesi i Słowacy. Gorsze wyniki osiągnęli uczestnicy testu na Węgrzech.
Będą rekomendacje, by podnieść kompetencje cyfrowe
– Przeprowadzony przez nas test spełnił swoje zadanie – wykazał pewne braki w umiejętnościach cyfrowych polskich uczniów, które wymagały zdiagnozowania. Wskazał też młodym osobom, jakie kompetencje powinni posiadać, by odnaleźć się w przyszłości na rynku pracy. Pozytywny sygnał jest jednak taki, że w dobie rosnących cyberataków świadomość i umiejętność młodych ludzi w wykorzystywaniu narzędzi, które zapewniają cyfrowe bezpieczeństwo jest stosunkowo spora. Musimy jednak te kompetencje wciąż podnosić – podkreśla Michał Kanownik. Branża cyfrowa pracuje już nad rekomendacjami i zaleceniami dotyczącymi działań mających na celu podniesienie kompetencji cyfrowych wśród uczniów.
Pierwszą edycję IT Fitness Test wsparli w realizacji Ministerstwo Edukacji i Nauki, Centrum GovTech, a także Janusz Cieszyński, Sekretarz Stanu ds. Cyfryzacji w KPRM. W czwartek (8 grudnia) wspólnie z organizatorami konkursu, Justyna Orłowska, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. GovTech – Szef Centrum GovTech, Pełnomocnik Ministra Edukacji i Nauki ds. Transformacji Cyfrowej oraz minister Janusz Cieszyński wręczyli nagrody dla uczniów i nauczycieli, którzy osiągnęli najlepsze wyniki w cyfrowym sprawdzianie.
– Kompetencje cyfrowe są w dzisiejszym świecie kluczowe i nie wyobrażamy sobie sprawnego funkcjonowania bez nich. Dlatego tak ważne jest stałe monitorowanie ich poziomu, który nie tylko buduje świadomość, ale także pozwala nam na bieżąco reagować na potrzeby społeczeństwa i uczniów w systemie edukacji. Serdecznie dziękuję za wsparcie nas w tym procesie i sprawne zorganizowanie testu – powiedziała Justyna Orłowska, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. GovTech – Szef Centrum GovTech, Pełnomocnik Ministra Edukacji i Nauki ds. Transformacji Cyfrowej.
– Umiejętność sprawnego i bezpiecznego posługiwania się nowoczesnymi technologiami staje się niezbędna we wszystkich sferach życia – od gospodarki, nauki, administracji po satysfakcjonujące i bezpieczne codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważne jest, aby już na wczesnym etapie zaktywizować młodzież szkolną oraz studentów pod kątem rozwoju najbardziej zaawansowanych umiejętności informatycznych, jakimi są algorytmiczne rozwiązywanie problemów i programowanie oraz projektowanie gier komputerowych. W tym celu uruchomiliśmy Program Rozwoju Talentów Informatycznych na lata 2019–2029 – stwierdził Janusz Cieszyński, Sekretarz Stanu ds. Cyfryzacji w KPRM.
Testowi patronował również Piotr Mazurek, Pełnomocnik Rządu ds. polityki młodzieżowej oraz Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem. Projekt był współfinansowany przez Fundusz Wyszehradzki. Na wydarzeniu był obecny również Pan Wojciech Zaskórski Prezes Lenovo. Firma ufundowała nagrody dla laureatów ze szkół ponadpodstawowych.
Związek Cyfrowa Polska zapowiada drugą edycję IT Fitness Testu w przyszłym roku.