Rosną kompetencje cyfrowe polskich uczniów, ale wciąż jest wiele obszarów, które wymagają poprawy – wynika z testu kompetencji cyfrowych IT Fitness Test, który został przeprowadzony w polskich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w 2023 roku. Uczniowie dobrze radzą sobie w internecie i wykazują zadowalającą znajomość kwestii związanych z bezpieczeństwem cyfrowym. Największy problem mają z używaniem komputerowych narzędzi biurowych.
IT Fitness Test, który sprawdza umiejętności cyfrowe uczniów i nauczycieli, został przeprowadzony w polskich szkołach już po raz drugi. To inicjatywa branży cyfrowej z naszego regionu Europy – test jest jednocześnie przeprowadzany poza Polską także w Czechach, na Słowacji i na Węgrzech, a w tym roku brała w nim udział także ukraińska młodzież. Główny cel? Zbadanie poziomu kompetencji cyfrowych, by wiedzieć, jak je rozwijać poprzez system edukacji i zachęta uczniów do dalszego rozwijania znajomości świata cyfrowego. – Musimy przygotować się na wyzwania technologiczne najbliższych lat, czyli między innymi zmianę w strukturze rynku pracy. Chcemy, aby dzisiejsi uczniowie mogli za kilka lat znaleźć rozwijające, dobrze płatne zajęcie, a polska gospodarka cyfrowa mogła być konkurencyjna na arenie międzynarodowej – mówi Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska, który w naszym kraju koordynuje przeprowadzenie sprawdzianu.
Jak zauważa ekspert organizacji, z tą konkurencyjnością mamy pewne problemy. Według europejskiego Indeksu Gospodarki Cyfrowej i Społeczeństwa Cyfrowego (DESI) Polska zajmuje 24 miejsce na 27 krajów Unii Europejskiej. DESI bada jednak ogół społeczeństwa – także osoby w starszym wieku, które nie będą musiały adaptować się do zmian technologicznych. – Stąd konieczność przebadania uczniów, jako najbardziej istotnej w tym kontekście grupy społecznej – przekonuje Michał Kanownik.
Wyniki wyższe od zeszłorocznych, ale konieczna edukacja w dziedzinie cyberbezpieczeństwa
Jak podają organizatorzy IT Fitness Testu, średni ogólnopolski wynik tegorocznego sprawdzianu jest wyższy, od tego przeprowadzonego w 2022 roku. Uczniowie ze szkół ponadpodstawowych uzyskali rezultat na poziomie 43 proc. poprawnych odpowiedzi (w zeszłym roku było to 40 proc.). Uczestnicy sprawdzianu najlepiej poradzili sobie w zadaniach poświęconych wykorzystaniu internetu i w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Nieco gorzej – w kategorii mediów społecznościowych i złożonych zadań informatycznych. Jednak najgorzej wypadło wykorzystanie przez nich komputerowych narzędzi biurowych. Warto zwrócić uwagę, że jedynie w kategorii bezpieczeństwa cyfrowego, wyniki w szkołach ponadpodstawowych były lekko grosze niż rok temu, jednak we wszystkich pozostałych obszarach uczniowie radzą sobie coraz lepiej – podaje Związek Cyfrowa Polska.
Z kolei cyfrowy test w szkołach podstawowych wypadł na poziomie 46 proc. (wyższy o 1 proc. od ubiegłorocznego). Rozkład rezultatów w poszczególnych obszarach jest tu podobny. Jednocześnie eksperci Cyfrowej Polski wskazują w tej grupie spory wzrost kompetencji, jeśli chodzi o poruszanie się po internecie.
Wyniki w regionach
W szkołach ponadpodstawowych najlepsze rezultaty uzyskali uczniowie z województwa dolnośląskiego i łódzkiego (51 proc.) oraz śląskiego (48 proc.). Najgorzej test wypadł w lubelskim (34 proc.) i warmińsko-mazurskim (36 proc.). Z kolei IT Fitness Test dla podstawówek najlepiej poszedł uczniom z województwa łódzkiego (52 proc.), zachodniopomorskiego i warmińsko-mazurskiego (po 51 proc.); najgorzej natomiast w województwie opolskim (41 proc.).
– Cieszą nas zauważalnie lepsze wyniki w wielu cyfrowych obszarach. Jednak wciąż umiejętności cyfrowe uczniów w Polsce są dalekie od ideału i jest jeszcze wiele kwestii, nad którymi muszą popracować. To olbrzymie zadanie nie tylko dla szkoły czy rodziców, ale także biznesu i państwa, które powinno wspierać wysiłki na rzecz poprawienia kompetencji cyfrowych w kraju – komentuje Michał Kanownik. – Przede wszystkim dziś powinniśmy pamiętać o higienie internetowej, na którą szczególną uwagę musimy zwracać polskiej młodzieży. Podobnie nie należy bagatelizować narzędzi biurowych, bo to ich znajomość pozwala dziś na wydajną pracę – dodaje ekspert Cyfrowej Polski.
Michał Kanownik zapowiada, że wyniki testu zostaną teraz opracowane przez ekspertów z dziedziny edukacji, a na ich podstawie powstaną rekomendacje dotyczące dalszego kształcenia kompetencji cyfrowych w szkołach, które zostaną przekazane m.in. do nowego ministra edukacji.
Kolejna edycja wiosną 2024 roku
Każda osoba, która wypełniła test, otrzymała od organizatorów imienny certyfikat z wynikiem. A najlepszym uczniowie wręczono nagrody – cenny sprzęt elektroniczny ufundowany przez partnerów sprawdzianu, czyli firmy Acer, Lenovo oraz Google For Education. Patronat honorowy nad sprawdzianem sprawowały ministerstwa: Cyfryzacji, Edukacji i Nauki oraz Rozwoju i Technologii, a także Centrum GovTech Polska. Organizatorzy zapowiadają, że kolejna edycja sprawdzianu wystartuje – na podobnych zasadach – wiosną 2024 roku.